![](/media/lib/520/n-zmarszczki-079855d178cad03c6d45a941f9eb1448.jpg)
Wiemy, skąd się wzięły „zmarszczki” w Drodze Mlecznej
26 września 2022, 07:58Widzimy, że gwiazdy te ulegają precesji oraz poruszają się w górę i w dół z różną prędkością, mówi Paul McMillan z Lund Observatory. McMillan stał na czele grupy badawczej, która dzięki danym z teleskopu Gaia wyjaśnił, co jest przyczyną tajemniczych zmarszczek widocznych w zewnętrznych regionach Drogi Mlecznej.
![](/media/lib/518/n-amputacja1-6d9deb232a0d3d1fd2125dd388b7bac4.jpg)
Na Borneo znaleziono najstarszy przykład amputacji
9 września 2022, 08:23Na znalezionym na Borneo szkielecie zidentyfikowano ślady najstarszej udanej amputacji. Szkielet pochodzi sprzed co najmniej 31 000 lat, zatem o 24 000 lat poprzedza dotychczasowy najstarszą amputację. Szczątki należały do młodej dorosłej osoby, której w dzieciństwie usunięto stopę i fragment lewej nogi. Po zabiegu osoba ta żyła przez 6–9 lat. Przypadek ten pokazuje, że już prehistoryczni ludzie byli w stanie przeprowadzić złożone procedury medyczne.
![](/media/lib/515/n-gromadawpiecu-69646a824df0bf2013e4d03375da2d8f.jpg)
Galaktyki karłowate nie mają halo ciemnej materii? Badania wspierają hipotezę MOND
18 sierpnia 2022, 09:35Badanie grawitacyjnych deformacji galaktyk karłowatych wydaje się wspierać zmodyfikowane teorie grawitacji, a nie teorię o istnieniu ciemnej materii. Ciemna materia to kluczowy element standardowego modelu kosmologicznego, a jej istnienie wynika z teorii względności Einsteina. Międzynarodowy zespół naukowy opublikował wyniki badań, które są niekompatybilne z modelem Lambda-CDM – jednym z najpowszechniej uznawanych modeli kosmologicznych – a wspierają alternatywną zmodyfikowaną dynamikę newtonowską (MOND)
![](/media/lib/512/n-holda-6ac0d24417ac29b7c2a3411f9566af45.jpg)
Dwudziestodziewięcioletni Mateusz Hołda najmłodszym w historii Polski profesorem tytularnym
22 lipca 2022, 10:07Dwudziestodziewięcioletni Mateusz Hołda z Katedry Anatomii UJ CM został najmłodszym profesorem tytularnym w historii Polski. Jak podkreślono w komunikacie prasowym Uniwersytetu Jagiellońskiego, 4 lipca postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy otrzymał [on] tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki medyczne. Do tej pory najmłodszym polskim profesorem był Krzysztof Sośnica z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
![](/media/lib/511/n-biblioteka-35e7517c1b368c07ad19ba5dd79d6e98.jpg)
Biblioteka na plaży: przeczytaj i odłóż na regał
19 lipca 2022, 12:01Na początku lipca wystartowała kolejna edycja akcji Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku „Biblioteka na plaży”. Celem tego corocznego wydarzenia jest promocja czytelnictwa i umożliwienie miłych chwil z lekturą. Na kąpieliskach strzeżonych i nie tylko znalazły się regały oznaczone tabliczką.
![](/media/lib/510/n-studnia-acae3c7674aa89b295b2f1e84c005a28.jpg)
Podczas remontu placu Wolności odkryto jedną z najstarszych studni w Łodzi
12 lipca 2022, 08:37Przy Muzeum Etnograficznym w Łodzi odkryto ceglaną obudowę jednej z najstarszych publicznych studni w mieście, a przy niej komorę po mechanicznej pompie. Tym samym potwierdziły się przypuszczenia, że podczas przebudowy placu Wolności zostaną znalezione pozostałości miejskich studni. Jak podkreślono w komunikacie na stronie Łódź. pl, studnia jest zasypana, ale archeolodzy podejmą próbę jej częściowego odkrycia.
![](/media/lib/509/n-wilk-41ec93cd29deef315ca0745cd8c04333.jpg)
Psy pochodzą od co najmniej 2 populacji wilków
1 lipca 2022, 05:35Wiemy, że psy pochodzą od wilka szarego, a do ich udomowienia doszło w epoce lodowej przed co najmniej 15 000 lat. Jednak o miejscu i procesie udomowienia najlepszego przyjaciela człowieka wiemy niewiele. Teraz międzynarodowa grupa genetyków i archeologów, pracująca pod kierunkiem specjalistów z Instytutu Francisa Cricka odkryła, że psy pochodzą od co najmniej dwóch populacji wilków.
![](/media/lib/487/n-webb-16c3bebae7dd9e65ca33671f99b1a1f4.jpg)
Teleskop Webba będzie pracował 20 lat. NASA pokaże zdjęcia najbardziej odległego obiektu w kosmosie
30 czerwca 2022, 12:20Administrator NASA, Bill Nelson, zapowiedział, że 12 lipca Agencja pokaże zdjęcie najbardziej odległego obiektu w przestrzeni kosmicznej, jakie kiedykolwiek wykonano. Będzie to możliwe, oczywiście, dzięki Teleskopowi Kosmicznemu Jamesa Webba (JWST). Na tej samej konferencji prasowej poinformowano, że JWST będzie mógł pracować nie przez 10, a przez 20 lat.
![](/media/lib/508/n-stanowiskobushat-f97ae03e2df3d0611abd41753ffc904b.jpg)
Polacy odkryli w Albanii zaginione hellenistycznie miasto?
24 czerwca 2022, 06:07Polscy archeolodzy kontynuują prace na stanowisku Bushat w Albanii, gdzie przed 4 laty odkryli pozostałości dużego iliryjskiego ośrodka miejskiego z przełomu III i II w. p.n.e. Uczeni z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego nie wykluczają, że to zaginiona Bassania, którą opisywał rzymski historyk Tytus Liwiusz.
![](/media/lib/507/n-mapaesa-03ad62e44850da8a2e2fd1ab8c019fba.jpg)
ESA ujawnia najdokładniejszą mapę Drogi Mlecznej
14 czerwca 2022, 10:19Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała najdokładniejszą mapę Drogi Mlecznej. Jej tworzenie to główny cel misji sondy Gaia, która od 9 lat pracuje w przestrzeni kosmicznej. Sonda krąży wokół punktu libracyjnego L2, tego samego, w pobliżu którego znajduje się Teleskop Webba.